DO’s and DON’Ts

“Wat krijg je graag wel en wat liever niet terug van mensen als je vertelt dat je een alleengeboren tweeling bent?” Dat was mijn vraag een tijd geleden aan een groep alleengeboren tweelingen.
De antwoorden waren best pijnlijk. Hartverscheurend zelfs! Duidelijk dat we nog een lange weg te gaan hebben voordat dit onderwerp algemeen wordt erkent. Mensen mogen zich gaan realiseren dat, als ze dit fenomeen erkennen, ze daarmee zo’n tien procent van de bevolking een dienst bewijzen. Want hoe je het ook wendt of keert, als iemand jou vertelt dat hij of zij z’n tweelinghelft in de buik is verloren, dan maakt dat verlies deel uit van diens leven. Door dit niet te zien en/of te accepteren wijs je als het ware die ander af.
Tijd voor tien DO’s and DON’Ts wat betreft alleengeboren tweelingen.

Vijf DON’Ts die je echt nooit moet doen!

Het afdoen als onzin

Hoe vreemd of ongelooflijk het ook klinkt, voor de persoon die je dit persoonlijke verhaal over zijn of haar verlies vertelt is dit écht gebeurt en voelbaar in iedere vezel. En omdat er vaak al zo weinig fysiek of medisch bewijs is, is diegene er zelf soms ook erg twijfelachtig hierover. Gedachtes als ‘ik verzin dit vast, dit kan toch niet waar zijn, ik ben vast gek ..’ spoken al genoeg door hun hoofd. Ze zitten in zichzelf in een tweestrijd van geloof en ongeloof. Een strijd tussen ratio en gevoel. Als jij dit dan ook nog eens afdoet als onzin, dan slaat de twijfel helemaal toe. Terwijl ze intuïtief en gevoelsmatig heel goed weten dat het waar is.
Niet alles is wetenschappelijk aan te tonen. Er is nog zo veel wat we niet weten.

Negeren of doodzwijgen

Niks zo vreselijk als mensen die totaal niet reageren. En ergens snap ik deze reactie wel. Het is nog altijd een vrij onbekend onderwerp. Hoe reageer je dan?! Als je niet weet wat te zeggen, zeg dát dan in plaats van het te negeren of erover heen te praten.
De dood is in onze cultuur nog altijd voor veel mensen een taboe en een onderwerp waar je niet zo gemakkelijk open en bloot over praat. Gelukkig komt hier langzaamaan verandering in maar dood in relatie tot kinderen en baby’s lijkt een gevoelig punt te blijven. Voor de mensen die dit verlies voelen en zelf hebben meegemaakt is het helaas de harde werkelijkheid waar ze graag met jou over praten.

Het ontkennen

Veel alleengeboren tweelingen hebben er moeite mee om het onderwerp aan te kaarten bij hun ouders. Alleengeboren tweelingen die aan hun moeder vragen of ze ooit iets hebben gemerkt tijdens de zwangerschap, krijgen niet altijd de gewenste antwoorden. In de meeste gevallen is de ‘buik-periode’ lang geleden en zijn details vergeten. Daarnaast komt het voor dat moeders nergens last van hebben gehad. Ze hadden er geen weet van!
De persoon zelf echter herkent zich in alle kenmerken en voelt het gemis en de leegte en weet gewoon dat het waar is. Het is pijnlijk als moeders ontkennen dat het is gebeurd. Moeders die letterlijk zeggen dat het onzin is of zeggen dat je geen last kunt hebben van iets wat voor je geboorte is gebeurd. ‘Het is zo lang geleden, dat kan geen effect meer op je hebben’, is een antwoord dat sommige alleengeboren tweelingen van hun moeders als antwoord kregen. Op die manier wijs je als moeder, naast dat je het bestaan van je niet geboren kind ontkent, een deel van je wel geboren kind af. En dat doet pijn. Hoe groot je eigen twijfels ook zijn, voor jouw kind is dit waarheid.

Aanhoren, aannemen en daarna nooit meer op terug komen

Bedenk dat ieder verlies in je leven op een bepaalde manier deel van jou wordt. Het vormt je en maakt je tot wie je bent. Rouwen kost tijd. Het lijkt wel alsof we in onze westerse wereld niemand hier meer de tijd voor gunnen. Vaak komt het werkelijke besef van verlies pas na een paar maanden en kan het rouwen beginnen. En soms heeft iemand er een paar jaar voor nodig. Voor rouwen staat geen tijd vast.
Ook voor alleengeboren tweelingen is rouwen heel belangrijk. En hiervoor geldt dat dit tijd nodig heeft en niet een kwestie van weken is, omdat het zo lang geleden is gebeurd.
Met name alleengeboren tweelingen die van oorsprong eeneiig waren hebben moeite met het leven. Er zijn er die zich er iedere dag weer opnieuw toe moeten zetten om voor het leven te gaan. Te genieten van alles om hun heen. Soms is het leven heel zwaar voor ze en hoeft het niet meer zo nodig. Dan kan het heel fijn zijn als iemand af en toe vraagt hoe ze zich voelen. En luister dan ook oprecht naar hun antwoord. Vooral naar dat wat ze niet zeggen en tussen de regels door als een fluistering hoorbaar is.

Er grapjes over maken

Als iemand jou voor het eerst deelgenoot maakt van zijn of haar verlies en je merkt dat het voor deze persoon zelf nog allemaal heel vers is, maak er dan alsjeblieft geen grapjes over.
Hoe leuk het ook lijkt om de volgende grapjes te maken, laat ze in eerste instantie toch maar achterwege. “Je hebt de ander plat gedrukt, Jij had toen al veel honger, Je hebt haar gewoon opgegeten, Je had alle ruimte nodig en hebt  hem aan de kant geduwd, Twee van jou had de wereld niet aan gekund, Je hebt je tweelinghelft doodgedrukt..”.
Ze voelen zich vaak al vreselijk schuldig en hebben allerlei onwerkelijke gedachtes die niet veel afwijken van bovenstaande grapjes. Het is dan alleen maar een bevestiging van een irreëel beeld en reden om nóg minder ruimte in te nemen, nog minder te gaan eten (of juist meer), reden om zichzelf onzichtbaar te maken….
Natuurlijk kunnen de grappen later komen als het verlies een plek heeft gekregen, maar dat kan pas komen na een volledig doorgemaakt rouwproces.

 

Vijf DO’s die je juist wel mag doen!

Stel vragen

Wees nieuwsgierig en stel vragen. Het liefst open vragen zodat ze zelf kunnen gaan vertellen. Zie je dat dat moeilijk is, help dan een handje door meer sturende vragen te stellen. Ook al begrijp je het misschien niet, stel je open en wees oprecht nieuwsgierig en geïnteresseerd.

Wees eerlijk

Eerlijk zijn geldt natuurlijk voor iedere situatie. Maar voor hier geldt dat het verhaal je soms kan overvallen of het gewoon qua tijd niet uitkomt.  Zeker als het je eigen partner is die je na zoveel jaren samenzijn ineens vertelt een tweelinghelft te hebben. Dat heeft dan ook voor jou tijd nodig om een plekje te krijgen. Je wil er graag meer over horen maar even niet nu, of in stapjes.

Wellicht is het voor jou als gesprekspartner een heel nieuw onderwerp en raakt het je diep (als partner kan dit jou flink raken). Dan kan het zijn dat het verhaal van die ander even te veel bij je binnen komt. Het is voor jullie beiden goed om op zo’n moment je grens aan te geven en duidelijk te maken dat je er graag meer over wilt horen maar liever op een ander tijdstip. Zo laat je weten oprecht geïnteresseerd te zijn en er graag meer over te willen horen op een geschikt tijdstip.

Erkennen is zo belangrijk

Misschien kun je verwoorden hoe het mogelijk voor die ander voelt. “Jeetje, ik kan het me moeilijk voorstellen maar dat moet wel heftig voor jou zijn zeg. Kun je er meer over vertellen?”
Voor ouders geldt dat het erkennen van het niet geboren kind ontzettend belangrijk is voor hun zoon of dochter die wél is geboren. Op die manier geven ze de ruimte aan hun kind, en eventuele andere kinderen, om hun eigen plek in te nemen en vol voor het leven te mogen kiezen. Ieder kind verdient een eigen plek binnen het gezin, óók de kinderen die niet zijn geboren.

Zonder oordeel

Een hele uitdaging voor ieder mens. Om zonder oordeel te luisteren. Omdat we allemaal ons eigen verhaal hebben en graag totaalplaatjes maken. Iets wat afwijkt proberen we dan alsnog in te passen in een geheel. Maar soms past een verhaal niet in een ander stuk. Luister en laat je oordeel in de kast.

Just be

Gewoon, er zijn voor de ander. Soms is een arm al voldoende. Zonder woorden. Je hoeft niet altijd met een oplossing aan te komen. Die is er namelijk heel vaak niet.

Heb jij nog aanvullingen? Reacties die jij ooit kreeg en heel pijnlijk waren? Of juist hele mooie reacties van anderen?
Laat het me weten.

©Aranka Reeuwijk